Podział majątku wspólnego po rozwodzie

Kiedy powstaje majątek wspólny?

W momencie zawarcia związku małżeńskiego, o ile nie zostanie podpisana intercyza, powstaje wspólność majątkowa. Oznacza to, że wszelkiego rodzaju dobra materialne w postaci np. zarobków, oszczędności, nabytych ruchomości i nieruchomości oraz innych dochodów stają się własnością obojga małżonków. Ma to ogromne znaczenie w przypadku rozwodu – wówczas dokonanie podziału majątku może okazać się skomplikowaną operacją.

 

Jakie są sposoby na podział majątku wspólnego ?

Możliwe są trzy sposoby dokonania podziału majątku po ustaniu małżeństwa – umowny (w formie aktu notarialnego) sądowy, oraz w trybie zawezwania do próby ugodowej. Podział umowny możliwy jest w sytuacji, gdy strony są w stanie porozumieć się w kwestii podziału. Wówczas wystarczy umowa pomiędzy stronami, której przedmiotem będzie sposób podziału majątku pomiędzy byłych małżonków. Zgodny podział majątku można również przeprowadzić składając wniosek do sądu o podział majątku wspólnego lub wzywając do próby ugodowej drugą stronę – nie jest on praktykowany, ale jest to rewelacyjna ze względów finansowych forma podziału majątku.

 

Co wchodzi w skład majątku wspólnego ?

Majątek wspólny to nie tylko nieruchomości i ruchomości , które istniały podczas ustania wspólności majątkowej. Należy wziąć pod uwagę również składniki majątku, które były zbyte podczas trwania wspólności majątkowej. Podział majątku jest postępowaniem skomplikowanym i wymagającym szczególnej uwagi przy wyliczeniach spłat i dopłat, oraz przy ogólnym żądaniu roszczeń. Postępowanie oparte jest głównie na dowodach z dokumentów, np. przy nakładach na nieruchomość z majątku osobistego jednego z małżonków ważne jest aby wykazać kiedy i jakie kwoty były przeznaczone np. na remont wspólnego domu, a przy rozliczeniu darowizn musimy wykazać że środki finansowe były zgłoszone do urzędu skarbowego jako darowizna, lub okazać potwierdzenia przelewów, których tytuły opatrzony były by sformułowaniami „dla syna” lub „darowizna”. Sądy nie dyskryminują dowodów osobowych, np. zeznania świadków, ale nie ma gwarancji czy świadek będzie pamiętał konkretne daty.

 

Co zrobić jeśli po zawarciu umowy o podział majątku wspólnego ujawniły się nowe składniki majątku ?

Nawet jeżeli w akcie notarialnym strony zgodnie złożyły oświadczenie, że w skład majątku nie wchodzą żadne inne składniki to zawsze można wystąpić do sądu z wnioskiem o uzupełniający podział majątku wspólnego. Taka możliwość istnieje, kiedy po zawarciu umowy majątkowej druga strona dowiedziała, się że istnieją jeszcze inne składniki majątku, o których nie wiedziała wcześniej.

 

Czy można samodzielnie złożyć wniosek o podział majątku wspólnego w sądzie ?

Nie ma przeszkód do samodzielnego złożenia takiego wniosku, ustawa nie przewiduje obowiązku bycia reprezentowanym przed sądem przez radcę prawnego lub adwokata, jednak należy pamiętać że są to sprawy bardzo skomplikowane, nie zawsze oczywiste i najlepiej jest aby przed złożeniem takiego wniosku skonsultować się z profesjonalnym prawnikiem.

 

Kiedy mogę podzielić majątek wspólny ? Czy jest jakiś ustawowy czas na taką czynność?

W tych sprawach nie ma takiego ustawowego terminu, często zdarza się że po rozwodzie dana strona chce odpocząć od nierzadko negatywnych emocji i decyduje się na podział po latach. Musimy pamiętać, że wycena składników następuje na dzień dokonywania podziału majątku – dlatego wszystkie rzeczy ruchome tak jak pojazdy ulegają amortyzacji i ich wartość maleje, również nieruchomości mogą tracić na wartości z uwagi na upływ czasu. Także dostęp do rachunków bankowych może być utrudniony po znacznym upływie czasu. Najlepiej takie rzeczy zrobić tuż po ustaniu wspólności majątkowej.

 

Jakie są opłaty sądowe podziału majątku wspólnego ?

Opłata od wniosku wynosi 1000,00 zł , a w przypadku zgodnego podziału jest to koszt 500 zł. Ale nie jest to jedyny wydatek stron, bardzo często dochodzi do wyceny nieruchomości  i jest to wydatek rzędu 2000-4000 zł. Również możliwa jest wycena ruchomości, np. mebli czy też pojazdów mechanicznych, ale w takich sprawach sugeruje aby strony doszły do porozumienia, ponieważ koszt pracy biegłego rzeczoznawcy może nie kalkulować się z wartością majątku wspólnego.

 

Czy może Pani dać czytelnikom cenne wskazówki ?

Od wielu lat śledzę orzecznictwo związane z podziałem majątku wspólnego, ten temat nie jest mi obcy i mogę tylko udzielić dwóch wskazówek. Podejście to tych spraw to kwestia indywidulana każdego z nas. Jestem w stanie zrozumieć, że emocje są ogromne, a spór dotyczy majątku naszego całego życia. Stąd, pierwsza wskazówka była udzielona wyżej i powtórzę jeszcze raz: proszę nie bać się korzystać z pomocy profesjonalnego prawnika radcy prawnego lub adwokata. W polskim prawie mamy możliwości skorzystania  bezpłatnej pomocy prawnej na koszt Skarbu Państwa. Po drugie, wyjątkowo przykre są dla mnie zachowania stron, które dla swoich korzyści materialnych są w stanie upokorzyć i poniżyć byłego małżonka, któremu kiedyś ślubowało się dozgonną miłość i wierność. Ubi concordia, ibi victoria! [tłum: gdzie zgoda, tam zwycięstwo].

 

Dla osób, które chciałyby skorzystać z pomocy prawnej, informuję że BEZPŁATNE PORADY PRAWNE  organizowane są w poniedziałki w godzinach 16:15-20:15 w siedzibie Kancelarii Radcy Prawnego – ul. Piłsudskiego 33 lok. 402, III piętro (kontakt telefoniczny do fundacji: +48 724 543 692).

 

Joanna Regent-Cendrowska
Radca Prawny
W razie pytań do artykułu: + 48 669-134-666